Deze installatie neemt je mee in de vraag ‘Ben ik als Nederlander van kleur nog veilig?’, laat zien waartoe racisme kan leiden, en biedt een alternatief.
Ik ging hiervoor in gesprek met andere Nederlanders van kleur. In die gesprekken kwam steeds hetzelfde boven: Nederlanders van kleur hebben allemaal te maken gehad met racisme, voelen zich minder veilig dan tien jaar geleden, en zien geweld tegen hen als een reëel scenario.
Ook vroeg ik met welke vooroordelen, opmerkingen en micro-agressie andere Nederlanders van kleur zoal te maken hebben. Deze uitspraken zijn een belangrijk onderdeel in de installatie ‘Turning Tables’.
De installatie laat zien welke gevolgen die uitspraken kunnen hebben en op welk scenario we nu afsteven. Tegelijk laat ‘Turning Tables’ zien dat een andere toekomst mogelijk is. Het is aan de kijker: waar kies jij voor?
Deze installatie maakte ik voor de reizende tentoonstelling Veilig Samen Leven en was te bezoeken in de Grote Kerk in Den Haag, in de gymzaal van de Lik (voormalig gevangenis) in Utrecht, in de Zuiderkerk in Amsterdam en LantarenVenster in Rotterdam.
PS: De objecten op de tweede tafel is samengesteld met mensen uit allerlei culturen. Zo kreeg ik een Marokkaanse tajine, raadde de eigenaar van de plaatselijke Syrische supermarkt me gedroogde kruiden aan en kocht ik op aanraden van een Eritrese man een Afrikaanse mand (een mesob).
PS 2: Voor de tegels met uitspraken, plaatste ik een social media post met de vraag welke dingen andere biculturele Nederlanders zoal te horen krijgen. In een heel korte tijd had ik honderden reacties: onder de post, maar ook privé per mail en persoonlijk. Wat je in de installatie terugziet is al ontluisterend, maar slechts een kleine selectie.
___
Een aantal reacties van bezoekers:
“Je werk heeft me anders laten kijken.”
“Dit is zo herkenbaar, ik moet er bijna van huilen.”
“Je maakt een verbinding met de kijker omdat het werk vraagt hoe ik er zelf in sta. Omdat je persoonlijk inzet, wordt het niet moralistisch – je vertelt niet wat ik moet vinden, maar nodigt uit om betrokken te raken. Dat gold in ieder geval hier; de weg van persoonlijke ervaringen met alledaags racisme, naar een uitnodiging aan iedereen om zich te verbinden. Naar mijn idee keer je de vraag om van ‘ben ik hier als Nederlander van kleur nog veilig’ naar ‘zullen we de tafel delen’ ; van ‘mag ik meedoen’ naar ‘wil jij meedoen’. En zo word je vanzelf het werk ingetrokken, merk ik.”
“Je werk is toegankelijk en duidelijk, zonder alles uit te leggen.”
“In het echt is Turning Tables nog veel indrukwekkender.”